Nhu cầu sụt giảm bởi suy thoái nghiêm trọng của ngành bất động sản Trung Quốc đe dọa làm cho lợi nhuận của các nhà sản xuất gồm BHP, Rio Tinto, Vale và Fortescue bị siết chặt.

Giá quặng sắt đã chạm mức thấp nhất trong 2 năm do lĩnh vực bất động sản đang bị tổn thương nghiêm trọng của Trung Quốc làm nhu cầu thép yếu đi, đe dọa siết chặt lợi nhuận tại các nhà khai thác lớn nhất thế giới.

Giá của nguyên liệu sản xuất thép quan trọng đã sụt hơn một phần ba kể từ đầu năm, mức tích lũy của nó đã xóa sạch hơn 100 tỷ USD vốn hóa thị trường của "big four” các công ty khai thác quặng sắt lớn nhất gồm BHP, Rio Tinto, Vale và Fortescue.

Quặng sắt giao cho Thanh Đảo đã giảm xuống 92.2 USD/tấn, thấp nhất kể từ tháng 11/2022 và dưới mốc quan trọng 100 USD/tấn, mức mà tại đó sản xuất với chi phí cao sẽ bắt đầu không có lãi, theo dữ liệu của Argus.

“Thị trường đang lo lắng một cách chính đáng rằng giá quặng sắt có thể được duy trì dưới 100 USD/tấn trong thời gian tới”, Vivek Dhar, giám đốc nghiên cứu khai thác và năng lượng tại Commonwealth Bank cho biết.

Hu Wangming, Chủ tịch của Baowu Steel, nhà sản xuất thép lớn nhất thế giới, cảnh báo trong tuần này rằng lĩnh vực thép đang gặp khủng hoảng, phải đối mặt với một “mùa đông” “dài hơn, lạnh hơn và khó khăn hơn” so với đợt suy thoái thị trường trước đó vào năm 2008 và 2015.

Quặng sắt là “gà đẻ trứng vàng” của các công ty khai thác lớn nhất thế giới như BHP và Rio Tinto, mang lại tiềm lực tài chính để tạo ra mức sinh lời lớn cho các nhà đầu tư và nền tảng vững chắc cho sự tăng trưởng trong các hàng hóa nguyên liệu khác như đồng và phân bón.

Sự sụt giảm của giá quặng sắt còn trầm trọng hơn nữa đối với các công ty khai thác lớn, do giá đồng cũng giảm gần 20% từ mức cao kỷ lục trong tháng 5 xuống còn khoảng 9,100 USD/tấn, do nhu cầu yếu đi của Trung Quốc làm giảm sự hưng phấn của nhà đầu tư đối với kim loại đỏ.

Tuy nhiên, hoạt động của các công ty khai thác mỏ lớn ở Úc và Brazil vẫn sinh lợi rất lớn khi giá quặng sắt ở mức 100 USD/tấn do họ có có chi phí thấp. Cả hai nước đã xuất khẩu khối lượng kỷ lục trong những tháng gần đây.

Cho đến gần đây, nhiều giám đốc điều hành dường như không bối rối trước sự sụt giảm nhu cầu ở Trung Quốc.

Giám đốc điều hành Rio Jakob Stausholm tháng trước nói với Financial Times rằng nhu cầu thép đối với ngành bất động sản Trung Quốc đã giảm 100 triệu tấn, nhưng đã tăng 40 triệu tấn từ quá trình chuyển đổi năng lượng từ năm 2020 đến năm 2023. Con số này chỉ là một phần nhỏ trong số 1.9 tỷ tấn sản lượng quặng sắt toàn cầu năm ngoái.

Các nhà phân tích cho biết, các tập đoàn khai thác lớn có thể sẽ tự kiểm soát để ngăn giá quặng sắt sụp đổ. Các lô hàng từ Úc và Brazil đã bắt đầu chậm lại, với dữ liệu tháng 7 cho thấy sự sụt giảm mạnh.

“Quặng sắt là một ngành công nghiệp có cấu trúc tốt”, Bob Brackett, nhà phân tích khai thác mỏ tại Bernstein cho biết. “Các công ty khai thác lớn trên toàn cầu kiểm soát chuỗi cung ứng của chính họ. Tương tự như cách OPEC sẽ không làm tràn ngập thị trường [đối với dầu], họ sẽ chỉ đơn giản là chậm lại một chút nếu thị trường không có nhu cầu đối đối với hàng hóa của họ”.

Tuy nhiên, các hiệu ứng dây chuyền đối với tiêu thụ thép và quặng sắt do sự suy thoái kéo dài của thị trường bất động sản Trung Quốc đang khiến nhiều nhà đầu tư lo ngại, sau khi số nhà ở khởi công xây dựng giảm một phần tư trong nửa đầu năm, sau hai năm giảm ở mức 2 con số.

Các nhà máy thép ở Trung Quốc hiện có tỷ suất lợi nhuận âm vì dư thừa kim loại xây dựng, gây áp lực buộc họ phải cắt giảm sản lượng để tăng giá và tồn tại.

BHP và Vale đã đẩy quặng sắt ra ngoài với khối lượng kỷ lục trong nửa đầu năm 2024 và các hàng nguyên liệu rời (bilk commodity) đang tăng dần tại các cảng của Trung Quốc với kho dự trữ tăng 28% lên 150.4 triệu tấn so với cùng kỳ năm trước, theo SteelHome.

Trong số các nhà sản xuất quặng sắt lớn, cổ phiếu của Fortescue, chiếm hơn 90% doanh thu từ mặt hàng này, đã bị ảnh hưởng nặng nề hơn so với các công ty cùng ngành. Paul McTaggart, một nhà phân tích tại Citi, nói rằng việc mức độ tiếp xúc của công ty đối với hàng hóa này đã chứng tỏ “có rắc rối”.

Dù áp lực giảm giá quặng sắt dự kiến làm co hẹp lợi nhuận và cổ tức của các công ty khai thác hàng đầu, nhưng các nhà sản xuất ở Trung Quốc, Malaysia và Nam Phi, cũng như các công ty nhỏ hơn, sẽ bị tác động tiêu cực nhất, Cicero Machado, quản lý cấp cao khối tài sản tại công ty tư vấn Wood Mackenzie cho biết. Họ “là những người sẽ cảm thấy bị ảnh hưởng đầu tiên và có khả năng bị loại khỏi cuộc chơi nếu giá tiếp tục xu hướng giảm”.

Xinying Yao, giám đốc thép tại SMM, một nhà cung cấp dữ liệu kim loại có trụ sở tại Thượng Hải cho biết, với thời gian từ khi mua đất đến xây dựng, rất khó để thấy nhu cầu thép từ lĩnh vực bất động sản được cải thiện trong 12 tháng tới.

“Nhiều nhà máy thép phải cắt giảm sản lượng cho đến khi ngành công nghiệp có được sự cân bằng chặt chẽ hơn", bà nói, cảnh báo: “Chúng tôi nghĩ rằng vẫn còn dư địa để giá quặng sắt giảm xuống còn 90 USD/tấn”.

Theo Financial Times