Hợp đồng phái sinh là một loại hợp đồng mà giá trị của nó dựa trên một tài sản cơ sở như cổ phiếu, tiền tệ hoặc hàng hóa. Thị trường phái sinh được phát triển nhằm chuyển giao rủi ro từ một bên sang bên khác. Việc chuyển giao rủi ro này thường được thực hiện thông qua hợp đồng phái sinh, có thể hiểu đơn giản là một sự "cá cược" về sự thay đổi giá trị của tài sản cơ sở trong tương lai.

Hợp đồng phái sinh thường bao gồm ba thành phần quan trọng: tài sản cơ sở, vị thế mua hoặc bán, và ngày đáo hạn. Tài sản cơ sở có thể là cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ, hàng hóa, chỉ số thị trường hoặc lãi suất. Vị thế mua là khi một bên đặt cược rằng giá trị của tài sản cơ sở sẽ tăng, trong khi vị thế bán là khi một bên đặt cược rằng giá trị của tài sản cơ sở sẽ giảm. Ngày đáo hạn là ngày mà hợp đồng kết thúc và các bên tất toán các vị thế của mình.

Hợp đồng phái sinh có thể được giao dịch phi tập trung hoặc qua sàn giao dịch. Giao dịch phi tập trung là khi những hợp đồng tùy biến được thực hiện thông qua nhà môi giới hoặc trực tiếp giữa hai bên. Trong khi đó, giao dịch qua sàn là khi những hợp đồng tiêu chuẩn hóa được giao dịch tự do trên các sàn giao dịch chính thức như Sở Giao dịch Hàng hóa Chicago hoặc Sở Giao dịch Liên lục địa ICE. Mục đích chính của việc sử dụng hợp đồng phái sinh là phòng vệ giá và đầu cơ.

Có bốn loại hợp đồng phái sinh chính là hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng hoán đổi và quyền chọn. Hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai và hợp đồng hoán đổi được coi là các cam kết tương lai vì cả hai bên đều có nghĩa vụ thực hiện hợp đồng. Trong khi đó, quyền chọn được coi là các cam kết tùy chọn vì việc chi trả phụ thuộc vào một sự kiện trong tương lai và một bên có quyền thực hiện hoặc không thực hiện quyền chọn đó.

Nguồn: Tổng hợp